2011/2017 euskal komiki bilakaera

Komikeri bloga sortu genuenetik urteroko usadioa bihurtu dugu euskal komikien argitalpen kopuruen zenbaketa egitea. Zenbaketa horren emaitza taula batean urtero argitaratzen dugu eta euskal komikigintzaren bilakaera orokor bat ikusteko baliagarria da. Zenbaketa xume bat baino ez den arren, tendentziak ulertzeko egokia izan liteke.  Komiki kopuruaren aldetik, behintzat, komiki ekoizpena momentu ezin hobean dagoela esan dezakegu. Ekoizpen horretatik tiratzen duen argitaletxea Harriet ediciones da, aurten zortzi! komiki berri kaleratu baititu.  Komikiaren alde apustu handia egin du argitaletxe honek eta erritmo horretan argitaratzen mantentzen den bitartean euskal komikigintzaren  emaitza orokor onak izango ditugula urtero uste dugu. Hala ere argitalpenen abanikoa zabala da. Azken urteetan modu erregularrean, komikiren bat kaleratzen duten argitaletxeak hauek  dira: Astiberri , Xabiroik , Elkar (De Rerum Natura bi urterik behin) etab. Bertsolari aldizkariakoek ere, euren bigarren komikia argitaratu dute 2017 honetan. Azpimarratzekoa sortu den argitaletxe berria ere: Gureberriak.

Gabezi guztiak kontuan harturik eta abiapuntua zein den ahaztu gabe euskal komikigintza momentu onean dagoela baiezta dezakegu duda barik, bai ekoizpen kopuruaren aldetik  eta baita, batez besteko kalitatearen aldetik ere.

 

Advertisements

Euskal komikia modan dago

Hilabete bat falta da urtea bukatzeko eta euskal komikigintzak goia jo du berriro.  Komikiak koska bat gorago egin du alde askotatik.  Komikiaren gaineko liburu teorikoak, erakusketak, jaialdiak, ekitaldiak … urte emankorra benetan.

Komiki jaialdiak

Urtero legez euskal komikigintza ardatza duten Parrapean komiki egunak urriko hirugarren astean ospatu dira. Aurten nazioarteko gonbidatuak Portugaletik heldu dira eta horrez gain euskal komiki ekoizpenaren parte handia bertan aurkeztua izan zen.

Bestalde, azaroaren lehenengo asteburuan Getxoko komiki azoka ospatu zen, eta bertan euskal egileen presentzia inoiz baino nabarmenagoa izan zen. Harriet Ediciones eta Xabiroiren standak sinaketarako  ondo apainduriko mahai luze baten bitartez loturik egon ziren eta elkarren ondoan, parez-pare, euskal autore talde zabala lanean ibili zen, gaurko euskal komikigintzaren panoramika bizi bat eskainiz. Esan behar dugu, gaurkoz, Getxokoa gure komiki azoketan errefe

rente nagusiena dela eta  euskal egileen eta  komikien presentzia bertan bermatua izatea gauza inportantea dela. Beraz, komiki azokako antolatzaileentzat, eta baita Xabiroi eta Harrietek antolaketa eta elkarlanerako erakutsi zuten gaitasunagatik, gure zorionik beroena.

Euskal Komikia 1975-2017

Irailaren 14tik urriaren 28ra bitarte Bilboko Bizkaiko Foru Liburutegian ‘Euskal Komikia 1975-2017’ erakusketa izan zen  ikusgai. Erakusketa honen bidez Euskal Herrian komikiaren munduan izandako mugimendu nagusien bilakaera azaldu zen,  aldizkarien boom-etik fanzineak agertu ziren arte, autore-komikietatik atzerriko merkatuen konkistara.

Zakilixutek 40 urte

Irailaren 29an, 40 urte bete zituen

Antton Olariagak sortutako Zakilixut pertsonaiak. Egin egunkariarekin batera jaioa zen euskal komikiaren erreferentziazko pertsonaia hori, eta euskarazko egunkariarekin hazi eta heldu zen, Euskaldunon Egunkaria-n lehenik, eta Berrian ondoren. Berriak ekitaldi bat antolatu zuen Euskal Herriko hainbat artistarekin, Zakilixuti behar duen lekua emateko eta Anttoni ondo merezitako omenaldia egiteko. Asisko Urmeneta, Kike Amonarriz, Ainara Azpiazu, Eider Eibar, Iñaki Martiarena, Idoia Torregarai, Anjel Lertxundi eta beste hainbat urriaren 18an bildu ziran, Martin Ugalde kultur parkean.

Komikilabea eta  Euskal Komikia Donostian ibilbidea

Bigarren urtez, Komikilabea antolatuko zen Donostian azaroaren 8tik 13ra bitartean. Hiriko hainbat eragilek bultzatua (Donostia Kultura, Gipuzkoako Foru Aldundia eta Tabakalera), komikigintzaren inguruko ekintza ugariz bete ziren kale eta aretoak. Progamazioaren barruan Euskal Komikia Donostian ibilbidearen aurkezpena izan zen. Donostia euskaraz sortutako komikiaren hiriburu dela erakusteko xedez, ibilbide bat sortu da hirian zehar, euskal komikiarekin zerikusia duten kaleetan zehar. Donostian izan zuten egoitza, besteak beste, Txistu, Poxpolin, Pan-Pin, Habeko Mik, Ipurbeltz, Xabiroi bezalako aldizkariek.

 

 

© Komikilabea

Aurtengo komiki uzta

Aurreko urteen abiadura mantentzen du. Argitaratutako komiki kopuruari dagokionez, Harriet Ediciones lokomotorak bultzatutzen du euskal argitalpenen trena erritmo bizian. Harrietez gain, Astiberri eta Xabiroi ez dira falta aurtengo zitara. Sorkunde, Teodoro eta Noraren arteko famili harremanak kontatzen dira Santa Familia xabiroitarren  albumean. Bertsolari Elkarteak ere jarri du beste aletxo bat aurtengo otartean, Arditutakoak, fart westeko euskal artzainek burutzen duten road movie ero bat eta Gureberriak komunikabideak, eta baita argitaletxea, aurten estreinatu da Asiskoren lan luze berriarekin, Eusklabo Alaiak…  

Irakurle, orain hamar urte ia euskal komiki argitalpenik ez zegoela beti kexuka ari bazinen, ez duzu gaur egun aitzakirik. Zorionez komikiak ugaritu dira argitalpenen horizontean. Hitz egingo dugu honetaz aurrerago…

 

 

 

2016ko komikiak

Euskal argitalpenen urte bukaerako mugarria Durangoko azoka  izaten da. Aurten ere izango dela suposatzen dugu. 2011 urtetik produkzioaren kontaketari ekin genionetik, urteroko bete-beharra izan dugu eta  aurten plazaratu diren lanak, banan-banan,  zehazten ditugu post honetan.

Aurten iaz baino 3 komiki gutxiago argitaratu dira baina nabarmenena azken urteetako gorakada mantentzen dela ikustea da. Beraz kopuruaren aldetik behintzat, sektorea azken urteetako martxa egokian mantentzen dela azpimarratzen dugu.  Kantitatearen aldetik horrela bada, kalitatearen aldetik ere emaitza pozgarria dela ezin ukatu.   Euskaraz propio sortutakoak, zein beste hizkuntza batzuetatik euskarara itzulitako liburuen kalitatea bikaina izan da. Hor dago Txalaparta, Xabiroi, Astiberri eta Harriet argitaletxeek bide horren alde egin duten apustu serioa. Denboran mantentzen den apustua gainera (Txalapartaren kasuan urteroko argitalpena segurua ez bada ere, batez bestekoaren bi urteroko epean ekoizten duten  liburua ezin baino zainduagoa dator beti). Aipatutako lau argitaletxeek euskal komikigintzaren hezurdura printzipala osatzen dute. Datorren urteko emaitza aurtengokoaren antzeko parametroetan aurreikusten dugu eta iragarle lanak eginez, gure komikigintzarentzat laugarren urte dohatsu bat iragartzen dizuegu.

 

 

1.  Asterix Olinpiar Jokoetan

Goscinny (1926-1977)

Uderzo (1927-)

Arzallus Antia, Maddalen ; itzultzailea.

Noiz: 06/2016

Argitaratzailea: Bruño

                                     978-84-696-0596-7

2.  Etxea

Roca, Paco (1969-)

Montorio, Bego (1959-) ; itzultzailea.

                                                 Noiz: 04/2016

                                                Argitaratzailea: Astiberri

                                              Deskripzio fisikoa: 136 p. 17×24 cm

                                               978-84-16251-63-6

 

3.  Indiara bidaia

Gidoia: BéKa

Marrazkiak: Marko

Almortza Muro, Arkaitz ; itzultzailea

                                     Zurutuza, Juan Mari ; itzultzailea

                                    Noiz: 05/2016

                                    Argitaratzailea: Harriet

                                  Deskripzio fisikoa: 56 orr. 29×22 zm

                                    978-84-944599-4-8

4.  Txinara bidaia

Almortza Muro, Arkaitz ; itz.

Zurutuza, Juan Mari ; itz.

Noiz: 05/2016

                                    Argitaratzailea: Harriet

                                  Deskripzio fisikoa: 56 orr. 29×22 zm

                                   978-84-944599-2-4

5.  Jon eta Mirka, Osoa

Gidoia: Gregorio Muro

Marrazkiak: Daniel Redondo

Almortza Muro, Arkaitz ; itz.

                                     Noiz: 09/2016

                                    Argitaratzailea: Harriet

                                    Deskripzio fisikoa: 96 orr. 32×24 zm

                                     978-84-944599-8-6

6.  Mobilak

Gidoia: Ibarra Basañez, Arantza

Marrazkiak: Bengoetxea Urkitza, Kaiet

Noiz: 06/2016

                                Argitaratzailea: Ediciones Beta III Milenio

                                Deskripzio fisikoa: 72 orr. 24×17 zm

                                 978-84-15495-99-4

7.  Pilula urdinak

Peeters, Frederik (1974-)

Montorio Uribarren, Bego ; itz.

Noiz: 10/2016

                                  Argitaratzailea: Astiberri

                                Deskripzio fisikoa: 216 orr. 24×17 zm

                                 978-84-16251-83-4

8.  SOS Lusitania, Edizio Osoa

Gidoia: Patrice Ordas

Gidoia: Patrick Cothias

Marrazkiak: Jack Manini

                                      Urkixo Beitia, Joanes (1955-) itz.

                                     Noiz: 09/2016

                                    Argitaratzailea: Harriet

                                    Deskripzio fisikoa: 152 orr. 32×24 zm

                                    978-84-944599-6-2

9.  Zarrakamalda

Gidoia eta marrazkiak: Martiarena, Iñaki Mattin

Noiz: 09/2016

Argitaratzailea: Txalaparta

                                  Deskripzio fisikoa: 264 orr. 25×18 zm

                                 978-84-16350-55-1

10.  Gaza Amal: Gazako zerrendan emakume ausarten istoriotxoak

Gidoia eta marrazkiak: Susanna Martín

Noiz: 11/2016

Argitaratzailea: UNRWA Euskadi

11.  Eneko Aritza: Lehen errege baskoia

Gidoia: Angel Rekalde

Marrazkiak: Joseba Larratxe

Noiz: 11/2016

Argitaratzailea: Nabarralde

12.  Museo bilduma

Gidoia: Harkaitz Cano

Marrazkiak : Iñaki Holgado

Argitaratzailea: Xabiroi

Noiz: 09/2016

978-84-946072-1-9

13.  Altza porru : Jakoba Errekondoren bizi baratzea

 Egileak: Jakoba Errekondo Saltsamendi, Antton Olariaga,

Asisko, Unai Iturriaga, Ainara Azpiazu, Mattin,

Joseba Larratxe, Unai Gaztelumendi eta Zaldieroa

 Noiz: 04/2016

Argitaratzailea: Komunikazio Biziagoa

Deskripzio fisikoa: 101 orr. ; 26 zm

 9788460878278

14.  H28 : urtekari paperitikoa

Argitaratzailea:  H28,

Noiz: 11/2016

Deskripzio fisikoa: 98 or. : 15 x 21 zm

Getxoko komiki azokak, hamabost eta aurrera!

Aurten ere ez dugu hutsik egin Areetako Xake plazako zitara.  Getxoko Komiki Azokak hamabost urte bete ditu aurten eta ez genuen galtzeko asmorik. Azaroaren 18tik 20ra ospatu den aurtengo edizioak sasoian eta bizi-bizirik mantentzen dela erakutsi digu.   Aurton, 60 salmenta postu jarri dira guztira, bisitari eta salmenten datu zehatzik ez badugu ere eta bertan entzun dugunaren arabera sentsazio orokor on bat geratu da airean.

Erakusketa eta mahai inguruez gain, egileen sinatze txandak ere arrakasta izan dute Komiki Azokan. Jende ilara luzeak osatu dira Horacio Altuna, Natacha Bustos eta David Aja euren lanak sinatzen ari ziren mahaien aurrean. Xabiroi eta Harriet argitaletxeen standen aurrekaldean bildu zen urtero bezala euskal komikigile troparik oparoena. Daniel Redondo eta Gregorio Muro “Harriet”, Dani Fano, Joseba Larratxe, Adur Larrea, Iñaki Holgado, Guillermo Gonzalez, Julen Ribas, Alex Sanvi, Zaldieroa… 

Beraz, euskal komikigintzak aurtengo edizioan ere, leku propioa izan du azokaren erdigunean, eta eskertzekoa da Getxoko zita honen alde Xabiroik egiten duen apustua, euren bultzadaz egile kopuru handia aurkezten delako Getxon urtero.

Luterl  dugu urteroko beste erreferentzi fidela, azoka sortu zenetik urtero presente izan den talde ondarrutarra. Euren standean Arantza Ibarra eta Kaiet Bengoetxea egileak topa genituen, Mobilak labetik atera berri den komikia sinatzen jo ta ke.  Lana oraindik ez dugu irakurri baina, seguruenik, Komikerin izango duzue laster honen berri.

Harkaitz Cano eta Iñaki Holgadoren, binetazko bikote izeneko erakusketa egon zen ikusgai ere. Elkarrekin argitaratu dituzten hiru! albumetako orrialde garrantzitsuenen sortze-prozesua erakutsiz. Gidoiatik, lehen zirriborroetara, tintazko marrazkietara, azken koloreztatzera, hots, komikia egiteko prozesu osoa ikusi genuen ormetan jarritako paneletan. Iñaki Holgado bera izan genuen luxuzko gidaria.

Besterik? Bai. Makina bat kontu. Baina ez gaitezen gehiegi luzatu.

 

 

18. Komiki jardunaldixak Ondarrun!

Bai, hala da. Ondarroako Komiki Jardunaldien edizio berri bat antolatuz, berriro ere Luterl taldeko lagunek marka berri bat ondu dute.   Aurten ospatuko den   edizioarekin, Euskal Herrian komiki jaialdi  beteranoena bezala finkatzen dira. 18 edizio  komikigintzaren alde lanean, ez da ez edozelako marka, batez ere azken urteetan erakundeen diru laguntza barik ospatu dela kontuan izanda. Baina oraindik ere, gogor eta gogoarekin ekinean segitzeko prest daudela erakusten digute ostegunean zabalduko den jaialdiko programazioa ikusirik.

Udal Erakusketa Aretoan, Xabiroi 10 urte! erakusketa ikusgai izango da, aldizkariko azal guztiekin eta egileen original ikusgarriekin. Urtarrilaren 22tik 31ra zabalik izango da.

Kontzertu mundiala eskainiko dute DEF CON DOS taldeak eta Naranja Azule DJak. Ondarroako Beikozini aretoan izango da kontzertua, urtarrilak 23an gaueko 11etan.  Kontzertu honekin Aitor Badiola Ibarluzea (1967-2008), LUTERL Taldeko kidea izan zena, omentzeko asmoa dute.

Irratsaio berezia izanen da Ondarruko Radixu irratian urtarrilak 27an, komikien gaia jorratzen duen “Azken Mohikano” programan (105.5 FM edo radixu.info). Horrez gainera, jardunaldiak ondo ospatzeko, Globhito boletinaren ale berri bat argitaratu dute.

Amaitzeko, Udal Erakusketa Aretoan Dani Fano marrazkilariak gaztetxoentzat “solasaldi marraztua” deituriko ekitaldien bi saio iragarri dira urtarrilaren 28rako.

Ondarru aldeko lagunok, komikigintzaren alde horren fin lanean diarduen talde bat izateagatik zorionak!

Kortsarioen ostatua, Laster Salgai! Coming Soon!

Kortsarioen ostatua dugu Dani Fano eta Guillermo Gonzalezen eskutik datorren komiki berria. Xabiroi kalitate-labelaren bermea duen produktua, urri honetarako izango duzue liburudenda hoberenetan salgai.

Bai itxuraz eta bai mamiz, 66 orrialdeko komiki bikaina eta dotorea da 6 ataletan banaturik datorren albuma. Kortsarioen istorio ezberdinak dira Donostiako ostatu bateko bezeroen ahotan, banan-banan liburuaren zehar agertzen doazenak. Ez dira, kasu gehienetan, amaiera atsegineko ipuintxoak, heroia beti garaile geratzen den horietakoak. Halakoak izaten ziran, adibidez, Barbe-Rouge Charlierren  pertsonaiaren  ibilerak, urkamendi edo galbidetik azken segundoan salbazioa beti aurkitzen zuena. Ez, ez dira horrelakoak Kortsarioen ostatuan sagardo gazi edo gozoa edaten duten pertsonaien ibilerak. Gure mundu madarikatuko nabigatzaileak izanik, benetako heroien, galtzaileen, zintzoen, edo traidoreen metamorfosia pairatuko dute orrialdez orrialde.

Istorioak, pertsonaiak bezala, erpin anitzetakoak dira. Horrek, eta dokumentazioaren zehaztasunak, eransten diote komikiari aberastasun puntu bat. Liburu onenekin gertatzen den legez, behin baino gehiagotako irakurraldi  lasaia onartzen duen liburu horietakoa da “Kortsarioen ostatua”.

Beraz irakurle, zeren zain hago?  Sar hadi Kortsarioen ostatura, arraioa!

Xabiroik 10 urte aurten beteko ditu

Duela 10 urte Ikastolen Elkarteak euskarazko komiki aldizkari bat sortzeko apustua egin zuen, gazte (edo gazte sentitzen direnei) zuzendua. Hamarraldi oso bat joan da baina emandakoak hemen geratu dira. Hamarraldi oso bat joana da, bai, hiru hilabetero 36 orrialde inguruko aldizkariak kaleratuz eta aldizkarian agertutako istorioak bildu eta albumak ia urtero argitaratuz. Joanak dira urteak, bai, baina zazpi album eder horiek ere hor geratu dira, azkena, lehen edizio osoa agortu duen Unai Iturriaga eta Sanviren “Haur besoetakoa”. 

(Dani Fano, Igor Leturiagaz Parrapean komiki egunetan)

Xabiroi  da gaur euskal komikigintzan daukagun motore egonkor bakarra, hori horrela da, eta hau Ikastolen Elkarteko sostenguari zor diogu komikizaleok batez ere. Baita, aldizkariaren  aurrean dabilen ekipoari ere. Puntu honetan Dani Fano aipatzea ezinbestekoa dugu, Xabiroi aldizkariaren lemazain nagusia, erakutsi dituen ezaugarri guztiengatik lan horretarako pertsona aproposena dela erakutsi baitu. Baina gaitasuna izateaz aparte motibazioa ere beharrezkoa izaten da ofizioa ondo betetzeko eta hori ere ez zaio inoiz falta izan. Azken esaldia hurrengo puntua irakurriz ulertuko duzue hobeto.

Xariboiren geroa

Lorpenak lorpen, Xabiroiren ibilbidea ez da hemen bukatu, alderantziz, oraingoan apustu gogorrago batekin hasi dute urtea berria.  Lehenengo apustua maiztasunarena izango da. Hemendik aurrera aldizkaria urtean lau aldiz argitaratuko da. Martxa berri honi eusteko baina, derrigorrezkoa izango da bigarren apustua aurrera eramatea, harpide berrien laguntza lortzearena. Zure laguntza ere eskertzekoa izango da, hemen klik erraz baten bitartez egin zaitezke bazkide. 12 € lau komikiren truke! hori baino mauka handiagorik ez da munduan.

Zorionak eta urte askotarako Xabiroi!

Xabiroi aldizkaria azalez azal (2005 – 2014)

© Xabiroi

Xabiroi: harpidetza kanpaina martxan

 

Ikastolen Elkarteko Webgunean prest dago harpidedun egiteko formularioa. Zuzenean bertan datuak bete ondoren, prezio ezin merkeagoan (12 €),  lau zenbaki urtean  jasoko dituzu. 

Gaur euskaraz argitaratzen den komiki-aldizkari bakarra dugu, horrez gainera urtero album formatuan ere komiki bat argitaratzen dute. Xabiroi da, duda barik, euskal komikigintzak daukan zutaberik iraunkorrena. Zutabe hori gure harpidetzarekin sendotzen lagun dezagun!

Getxoko Azoka eta euskal komikiak

Getxoko Komiki Azokaren hamabigarren edizioa ospatuko da azaroaren 22tik 24ra. Aurten, 60 salmenta gune inguru aurkitu ahal izango dituzte bisitariek, eta horietan izango dira, besteak beste, komiki eta liburu denda espezializatuak, aldizkariak, fanzineak, argitaletxeak eta bederatzigarren artearekin lotutako sektore guztiak. Salmenta gunearekin batera, azokan jarduera ugari izango dira.

Euskal komikigintzari dagokionez ezer gutxi aurkituko du zaletuak programazio ofizialean, beraz ohitura denez, Xabiroiko standa erreferentzia bilakatuko da aurten ere euskarazko argitalpenen alorrean. Aurten lekuz aldatu eta 32. standean izango ditugu. 

Xabiroikoek kontatu digutenez aurtengo sinatze txandak honela antolatu dituzte:

OSTIRALA 22

GOIZEZ:

12:00-14:00

IÑAKI G. HOLGADO (Piztia otzanak, Zebra efektua) – DANI FANO (TeleATOI, Anubis 3.0)

ARRATSALDEZ:

17:00-19:00

IÑAKI G. HOLGADO (Piztia otzanak, Zebra efektua) – DANI FANO (TeleATOI, Anubis 3.0)

LARUNBATA 23

 

GOIZEZ:

11:00-14:00

DANI FANO (TeleATOI, Anubis 3.0)

 

ARRATSALDEZ:

17:00-19:00

ZALDIEROA (De rerum natura) – DANI FANO (TeleATOI, Anubis 3.0)

19:00-21:00

SANVI (Udaberririk ankerrena)

IGANDEA 22

GOIZEZ:

11:00-14:00

DANI FANO (TeleATOI, Anubis 3.0)

12:00-14:00

ZALDIEROA (De rerum natura) – IÑAKI G. HOLGADO (Piztia otzanak, Zebra efektua)

ARRATSALDEZ:

17:00-18:30

JUAN LUIS LANDA (Irati: Saiak) – DANI FANO (TeleATOI, Anubis 3.0)

Iban Zaldua eta Julen Ribasen garaipen berri bat

Haur eta Gazte libururako Espainiako Erakundeak, OEPLI, Azken Garaipena aukeratu du, beste zortzi obrekin batera, IBBYren Ohorezko Zerrenda osatzeko. Zortzi liburuen artean komiki bakarra izanik. IBBY gazte literatura sustatzeko nazioarteko erakundea da eta 76 estatu-sail ezberdinek osatzen dute. IBBY zerrenda, bi urtean behin egiten da eta bertan aukeratutako liburuek sustapen berezia izaten dute, eta Bolonia eta Frankfurteko liburu azoketan erakusten dira.
Iban Zaldua, Julen Ribasen garaipen berri bat, duda barik, eta baita euskal komikigintzaren agorraldi luzean komiki produkzioa bultzatzen segitzen duten Ikastolen Elkartearen eta Xabiroi aldizkariaren  garaipen ederra ere.   Eta ez da, ez, azken garaipena izango!